Hoewel nog niemand aan Sinterklaas denkt ben ik in het atelier bezig met het maken van een eerste monumentale lijst voor een schilderij over de Sinterklaasviering. Dit is het middendeel van een drieluik en altaarstuk. Dat stuk komt later in een prachtige kerk te staan die geheel gewijd is aan Sint Nicolaas.

Dit altaarstuk is niet bedoeld voor Sint Nicolaas maar voor Sinterklaas. Eigenlijk gaat het  over het laatste stukje volkstoneel wat we nog hebben. Maar bovenal is dit werk straks een plek voor kinderen die hier hun brieven en tekeningen aan de Sint kunnen posten in een echte brievenbus van Sinterklaas. En ze krijgen dan ook nog antwoord van de echte Sint.

Ik kan hier straks met al mijn fantasie lekker in verder dromen en creëren. Het Sinterklaasfeest heeft voor mij altijd grote betekenis gehad en heeft dat nog steeds. Het kind in me wordt dan weer wakker en ik kan er enorm van genieten om al die eigenaardigheden van dit feest te gaan schilderen. Het altaarstuk gaat uit vele schilderijtjes bestaan. Groot en klein. Samen vormt het straks één geheel.

Het moet er heel authentiek uit komen te zien. Alsof het al honderden jaren bestaat. In September moet ik dit eerste deel gaan presenteren en dat was ik bijna vergeten door alle ontwikkelingen in het atelier. Er moet nog veel en hard gewerkt worden voor diverse exposities en natuurlijk de beurs in Wageningen 14 en 15 September, waar ik met vers nieuw werk wil exposeren. Het eerste raamwerk voor het altaarstuk (dit is het middendeel) is nu bijna klaar. Dat moest er even tussendoor. De rest komt later. Dit deel is het belangrijkste deel waarin ik nog een schilderij moet zetten over een traditioneel ogend tafereel van de Sint die op huisbezoek komt. Werk zat dus.

De profielen gefreesd, gezaagd en verlijmd

De laatste dagen ben ik vooral aan het werk met hout voor de lijsten voor twee schilderijen. ‘Met grote stappen snel thuis’ en ‘De drieling van Terhole’. De laatst genoemde lijst is weer een joekel die extra veel aandacht vraagt.

De lijst in elkaar gestoken in de lijmklemmen

Extra aandacht vooral voor de hoekverbindingen omdat hier nu eenmaal meer spanning op kan komen te staan dan de hoekverbindingen van een kleine lijst. Daarvoor heb ik een bijzonder mooi lamellen freesje waarmee ik diepere, stevigere, lamellen kan lijmen.

En dan is het altijd even spannend als ik het werk er even in pas als de lijm droog is. Door de ervaring, die ik inmiddels heb met het maken van deze expo=lijsten, gaat het steeds beter. Op de millimeter nauwkeurig. Dat maakt me dan weer een beetje trots.

En als het dan dan klaar is en alles klopt, ben ik pas echt tevreden. De drieling staat klaar om uit te vliegen naar de galerie. Wordt vervolgd.

Voor al mijn schilderijen maak ik zelf de (expo)lijsten. Die zien er vrijwel allemaal het zelfde uit. Er zitten hier en daar kleine verschillen, maar ze zijn allen gesigneerd in goud met mijn beeldmerk.

Destijds heb ik flink geïnvesteerd in machines, gereedschap en kennis om die lijstjes te kunnen maken. Het zullen nooit van die mooie, strakke lijsten worden uit de lijstenhandel omdat het nu eenmaal knutselwerk is en blijft van een bevlogen kunstenmaker.

Vandaag maak ik het lijstje voor mijn jongste product ‘Kacheltje brann’. Dat is Hoeks dialect voor ‘kacheltje branden’. Het is een mooi klein schilderijtje geworden voor de tentoonstelling ‘Overwinteren’, straks in het Axels museum (Het Warenhuis). Dat kacheltje heb ik al langer willen schilderen, maar om de een of andere reden kwam het er nooit van. Nu had ik ineens een goede reden om dat toch eens te gaan doen en als ik het eindresultaat zie denk ik bij mezelf dat ik dit veel eerder had moeten doen.

Dat kacheltje maakt deel uit van mijn interieur en dagelijks leven. Hij staat er niet voor de sier, maar wordt echt gebruikt. Het is een oude Etna kolenkachel van het type Sun 5324. En aangezien hier, op het platte land, nog volop op kolen wordt gestookt en kolen ook nog overal verkrijgbaar zijn past dit kacheltje niet alleen perfect in deze omgeving, maar ook bij mijn nadrukkelijke wens om eenvoudig te kunnen leven en niet afhankelijk te zijn van instanties als energie leveranciers. Ik koop mijn kolen waar het het goedkoopst is en bepaal dus zelf wat ik aan warmte uit wil geven. Buiten staat mijn kolenkot, dat ik zelf heb herbouwd en wederom in gebruik heb genomen. Hieruit schep je de kolen in de kolenkit.

De ‘schildpad’

En die gooi je in huis leeg in de ‘schildpad’ waar ook het kolenschepje in zit waarmee je de kachel bovenlangs, via het klepje, kunt vullen. In het deksel van de schildpad zit een uitsparing waar het schepje doorheen steekt.

Voor mij is dit dagelijkse kost. Maar ondanks dat blijf ik er toch elke dag van genieten. De gezelligheid en de heerlijke warmte die je van zo’n kacheltje krijgt is onvervangbaar.

Behalve het kacheltje heb ik ook de Rayburn in de keuken staan waar dagelijks op wordt gekookt. Dit fornuis wordt hoofdzakelijk op hout gestookt omdat ik daar heel veel van heb (gratis).

In tegenstelling tot het kacheltje heeft de Rayburn  een dubbele verbranding (8% emissie). Zo kan ik de regie over mijn leven redelijk goed in eigen hand houden. De kosten van koken en stoken zijn erg laag. Koken op gratis hout natuurlijk nihil.

Het maken van de specifieke expositie lijsten voor mijn werk is een klus apart die ik met veel plezier naast mijn schilderwerk doe. Vandaag maak ik de lijst voor ‘Red & blue for a colourised clue’ af. Dat werk gaat straks naar Pot Art Gallery in Axel. Het zijn lijsten met mijn eigen beeldmerkje er op en dus net zo karakteristiek afkomstig uit mijn brein en atelier dan mijn schilderwerk. Het mooie hiervan vind ik dat ik nu wel een heel compleet product krijg dat voor de volle 100% uit mijn atelier komt.

Het ontwerp van het lijstprofiel heeft kleine onderlinge verschillen omdat elke lijst speciaal voor het werk gemaakt wordt wat er in komt te zitten. Maar elke lijst heeft dat kleine ‘gouden’ beeldmerkje.

De zware standaard voor het Mathilde-driekuik is klaar. Vanmorgen heb ik de laatste laag vernis aangebracht en het ding natuurlijk gesigneerd.

Ik ben dik tevreden over het resultaat. Testen hebben al uitgewezen dat het geval prima voldoet aan de eisen die ik er aan stelde. Namelijk het torsen van een loeizwaar drieluik.

Het mooie kleurtje is Carmine Red uit de serie van de prachtige krijtverf van Decoration.

De enorme degelijkheid van de standaard n de gehele uitvoering brachten me op het idee om ook eens een atelierezel te gaan maken die net zo degelijk is. Mijn eigen ezels blijven toch altijd wankel als ik op grote formaten aan het werk ben. Daarnaast mis ik veel hulpmiddelen uit de schilderpraktijk die gewoon niet bestaan en nergens te koop zijn, zoals een brug voor mijn schilderstok en een tafeltje voor mijn palet, verf en penselen. Zo kom ik al doende op ideeën die allang in mijn hoofd zitten, maar die ik toch om de een of andere reden niet uitvoer. Ondanks een hele houtwerkplaats vol gereedschap en materiaal.

Na een dag hard werken is het nu zover dat het eerste (middelste) schilderij aan de standaard bevestigd kon worden. Dit was een behoorlijke zenuwen klus omdat nu niets fout mocht gaan. Alles moest tot op de millimeter nauwkeurig afgetekend en geboord worden.

Uiteindelijk ging alles goed. Ik had de tijd genomen en eerst alle hang en sluitwerk klaar gemaakt zodat ik dit exact kon aftekenen.

En dan komt er een spannend moment. Houdt de standaard het en hoe ziet het er uit? Tot mijn grote geruststelling bleek de standaard het prima te houden. Ook na wat meer druk. Ik ben ook heel tevreden over de technische uitvoering en de vorm van de standaard die toch echt iets uitstraalt van het klassieke atelier.

Aan de achterkant ziet het er dan zo uit. Sterk en netjes. Ik ben zeer tevreden. Nu kan ik alles verder afwerken. Ook de zijpanelen, die ik nog steeds niet kan laten zien i.v.m. de onthulling, moeten nu ingehangen worden en de standaard moet nog van een (krijt)verflaag worden voorzien.

Al vrij vroeg was ik al weer aan het werk in het atelier aan de zware standaard voor het drieluik. Alles wat ik nodig heb wordt in eigen huis gefabriceerd. Van schilderijen tot lijsten tot de standaard om al dat gewicht te kunnen torsen. Vandaag gaat al het hang en sluitwerk gemaakt worden waarna het hele drieluik aan de standaard bevestigd kan worden. Als dat gebeurd is moet de standaard nog geschilderd worden en dan ben ik, met dit onderdeel, klaar en is het drieluik af.

Voor het drieluik moet ook een standaard gemaakt worden omdat het geheel zo zwaar wordt dat je het nergens zomaar op kunt hangen aan een regulier ophangsysteem. Om die reden maak ik een degelijke standaard van hout. Iets wat een beetje op een antieke atelierezel lijkt.

Dikke houten balken dienen als ondergrond met flink wat gewicht. Op de tekening zie je wat het straks gaat worden. Ik maak vandaag de ondergrond. De voet van de standaard.

Omdat ik verzot ben op oude vormgeving geef ik deze voet een oude ‘look’ door er ’tenen’ aan te maken zoals dat vroeger veelvuldig voorkwam in architectuur en meubel-ontwerpen.

En dan is dit het resultaat. Na een dagje zwaar ploeteren in de plakkerige hitte van de dag heb ik het voor elkaar gekregen om de basis voor de standaard te maken. De rest gaat spoedig volgen.

In het atelier worden nu de lijsten gemaakt voor het drieluik. Gisteren heb ik alle profielen gezaagd, geschaafd, gefreesd en verstek gezaagd. Tegen middernacht heb ik de eerste lijst verlijmd en die is nu droog genoeg om er de gaten voor te boren voor de houten pennen die de hoeken moeten versterken.

Lijst nummer twee is klaar voor verdere verwerking en kan een dagje drogen in een hoek van het atelier. Nu kan ik lijst nummer drie gaan verlijmen en laten drogen, want ik moet weer naar Terneuzen voor de organisatie van de Mathildedag. In die tijd kan dan de derde lijst drogen en kan ik weer verder als ik weer terug ben.

Al eerder kwam ik tot de slotsom dat ik me moet gaan zien te dupliceren om een tweede Kley in te kunnen zetten. Ook moeten dan de dagen naar 48 uur worden opgerekt. Kunstenmaken gaat niet over rozen, op dit moment.

De laatste twee lijsten voor het drieluik worden nu gemaakt. Een secuur werkje van frezen, zagen, lijmen en verstekzagen. Het hout dat ik voor deze profielen gebruik zijn verlijmde delen om extra sterkte te verkrijgen en minimale kans op kromtrekken.

Alles keurig geordend klaargelegd, zodat er een goed overzicht is wat de kans op fouten minimaliseert. De basislijst is van verlijmd grenen en de profielen die ik er op lijm zijn van een wat hardere rabat soort.

En zo ziet dat er dan op de kopse kant uit. Voor de twee zijpanelen heb ik een iets ander profiel gekozen om het middenpaneel wat dominanter te maken. Dat zie je bijna niet, maar het is toch net iets mooier dan allemaal de zelfde profielen.