Deze week heb ik nog tijd om alles tot in de puntjes af te werken. Het zijn de allerlaatste werkzaamheden aan het altaarretabel voor Sinterklaas. Vandaag hou ik me bezig met het stofferen van de relieken kastjes.

Het kastje met het hoefijzer is al van stoffering voorzien. Nu ben ik dus bezig met die kleine kastjes, wat een enorm gepiel is. Maar het lukt allemaal wel.

Er komt ook nog een laatste laag krijtverf te zitten op de standaard. Dan is het nog een kwestie van alles even goed nalopen, helemaal goed afstellen en alles verpakken voor transport. 19 Oktober gaat het werk naar de kerk.

Als je iets niet kunt kopen, omdat het domweg niet in de handel bestaat, moet je het zelf maken. In dit geval een slotplaatje voor een der panelen van het drieluik in het altaarretabel. Hiermee kan het hele geheel gesloten worden.

Zoals zoveel onderdelen van dit retabel heb ik dit ook zelf moeten maken. Het zijn zo van die laatste dingetjes die veel tijd kosten om uit te denken en uit te voeren. Maar het werkt.

Alles is netjes in het hout uitgebeiteld en gemonteerd. Omdat dit dingetje in het zicht valt heb ik ervoor gekozen om er koperen nagels met een bolle kop voor te gebruiken. Stapje voor stapje kom ik steeds dichter bij het eindresultaat.

Het zijn de allerlaatste puntjes die nog bijgewerkt moeten worden aan het altaarretabel voor Sinterklaas. Van die laatste loodjes die het zwaarst wegen omdat er telkens weer iets ontdekt wordt wat nog even aandacht nodig heeft. Maar het eind is nu wel heel erg nabij.

Helemaal bovenaan op het altaarretabel komen deze gouden bollen te staan. Ook dat is eindelijk af. Na bijna een jaar er aan gewerkt te hebben kan ik nu een eindresultaat zien. Niet helemaal, want het bovendeel kan niet op het retabel gemonteerd worden omdat mijn plafond niet hoog genoeg is. Dat zal ik voor het eerst in volle glorie zien in de kerk te Heythuysen.

Nog een laatste verandering aan het schilderij van de processie te Bari en dan ben ik echt klaar. Dan volgt nog een laatste check van alle onderdelen en dan kan het hele werk naar Limburg getransporteerd worden.

Rinus maakte de scharnieren voor het drieluik in het altaarretabel voor Sinterklaas. Puur handwerk en exact op maat. Hij nam ze mee naar de molen, met nog wat ander smeedwerk wat hij voor de molen (de Windlust te Hoek) maakte. Ik maakte een filmpje van het moment dat hij ermee aankwam.

Ik monteerde de scharnieren in het altaarretabel en nu kun je eindelijk zien hoe het drieluik functioneert in het retabel. De scharnieren hebben exact de juiste uitstraling die ik zocht.

Gisteren kreeg ik bezoek van het Kerkbestuur van de Sint Nicolaas parochie in Heythuysen, waar het altaarretabel voor Sinterklaas komt te staan. Ik kon nu het volledige retabel laten zien met functionerende panelen van het drieluik die nu open kunnen klappen.

Voor de foto trok ik mijn boerengoed aan om het geheel een Zeeuws karakter te geven. Op de foto zie je dat het bovendeel van het retabel op de ezel ernaast staat. Dat deel kan ik niet op het retabel plaatsen omdat mijn plafond niet hoog genoeg is.

Zo ziet dat er uit in gesloten versie,wat eigenlijk het hele jaar door zo zal zijn.

En zo ziet het er uit in geopende versie. Bovenop komt nog het schilderij van de Sint door de hemel met daar helemaal bovenop de pekelton met de drie gouden ballen.

Zo komt het er uit te zien. De brievenbus voor de kinderen die een brief of tekening aan Sinterklaas willen sturen. Het zijn zo’n beetje de laatste handelingen die ik nog moet verrichten aan het altaarretabel voor Sinterklaas.

En dan ben ik heel blij met wat gereedschap en machines om hout te kunnen bewerken zoals je kunt zien ik dit korte filmpje dat ik maakte van het werk aan de vlak en van dikte bank. Het hout komt daar zo mooi strak uit dat je eigenlijk niet meer hoeft te schuren.

Het atelier is nu wel een enorme puinhoop. Overal staan elementen van het retabel en heel langzaam komt nu echt het eind van al het werk in zicht. Ik ben hier ongeveer een jaar aan bezig geweest. Stap voor stap heb ik alles opgebouwd volgens een strak werkschema.

Een ander punt van aandacht voor vandaag is het slotje van dat oude kastje dat als brievenbus gaat dienen. Dat kastje vond ik op een rommel-kamer in de toren van de kerk in Heythuysen. Het sleuteltje ontbrak en het slotje moet wel functioneren. Een nieuw slotje past niet. Dan moet er ook teveel aan het deurtje veranderd worden om het er in te kunnen passen. Dan zit er niets anders op dan een passende sleutel te gaan zoeken. Daar heb ik zo mijn adresjes voor. In dit geval reed ik naar de smid van IJzendijke. Die heeft een enorme lading oude sleutels op voorraad.

Kijk. Dat bedoel ik. De smid kijkt over zijn rek, grijpt een klein sleuteltje en past het. “Dit moet ‘m zijn”, hoor ik hem nog zeggen. En ja hoor. het past. Weer een probleem opgelost.

Aan het eind van deze werkdag, het is dan al bijna half tien in de avond, is het bouwwerk ver klaar. Het verse houtwerk moet nog op kleur gebracht worden. Dat gaat in drie f vier lagen die telkens 4 uur moeten drogen. De letters worden nog goud gemaakt.

Als alles helemaal op kleur is en uitgeboend is ben ik wel weer een dag verder. Maar het eind is wel in zicht gekomen. Komend weekeind werk ik nog door om op schema te komen. Ik liep wat achter op mijn planning. Zaterdag heeft Rinus de scharnieren voor het drieluik waarschijnlijk klaar. En die worden er dan meteen in gemonteerd.

Naast de crowdfunding campagne voor het boekje ben nog steeds elke dag aan het werk aan het altaarretabel voor Sinterklaas. Vandaag kwam het moment dat alle blanke delen van het monumentale houtwerk op kleur gebracht moesten worden. Dat doe ik met twee tinten kleurwas. Zo wordt het één geheel. Alle nieuwe delen die voor het retabel gemaakt zijn en alle blanke delen hebben nu dezelfde kleur als de rest van het retabel. Op zich is dat niet zo’n moeilijke klus, maar het hele geheel moet er oud en doorleefd uit blijven zien om het de juiste uitstraling te geven. En dat is aanzienlijk meer werk. Het is een beetje te vergelijken met decorbouw voor film. Met dit verschil dat al het hout wat in dit retabel verwerkt zit ook echt oud is.

De smid van IJzendijke heeft een stangetje aan het hoefijzer gemaakt waarmee ik het hoefijzer van het paard van Sinterklaas in het daarvoor bestemde relikwie kastje kan monteren. Dat kastje komt bij het altaarretabel voor Sinterklaas te staan in de Sint Nicolaaskerk te Heythuysen.

Een leuke wetenswaardigheid is de vraag hoe je een hoefijzer laat zien. Zo of met de poten naar beneden? Zo dus, want zo valt het geluk in het hoefijzer en brengt het geluk. Andersom valt het geluk er uit.

Ik ben bezig aan de laatste loodjes voor het altaarretabel. Hierboven zie je het schilderij, dat uit twee delen bestaat, over de processie te Bari. Het is ver klaar, maar ik heb er nog zeker twee dagen werk aan om ook alle fijne details goed te schilderen. Dan begin ik aan de allerlaatste etappe van deze grote klus.

Ze wegen het zwaarst, volgens de deskundigen. De laatste loodjes. Ik werk nu aan het laatste schilderij van het altaar retabel. Een tweedelig schilderij van de processie te Bari. Een prachtig Italiaans kostuumdrama, met veel gewichtige gezichten en diepe ernst. De laatste penseelstreken worden geschilderd met het loep-brilletje omdat ik al die emotie er zo goed mogelijk in wil zien te leggen. De laatste tijd ben ik achterop mijn schema geraakt door de hittegolf. In die periode heb ik nauwelijks iets uit mijn handen gekregen. Nu kan ik lekker stevig doorwerken om de schade in te halen.

Het wordt een prachtig tafereel. Het zou zomaar een stukje uit een Felinni film kunnen zijn. Maar ook heel veel werk. Het zijn niet alleen maar prachtige karakterkoppen, die ik nu zit te schilderen, maar elke kop heeft een eigen emotie en beleving. Ook dat moet je opslag terug kunnen zien. Op de foto werk ik aan het linker deel, wat nu bijna klaar is. Het rechter deel heeft nog meer bewerking nodig en het is dus de vraag of ik dat deze maand nog af krijg. Want dat was de planning.

Na een snikhete dag ben ik nog tot laat deze avond aan het werk in het atelier aan het laatste schilderij voor het altaar retabel voor Sinterklaas. Het betreft de processie te Bari. Dit komt op de achterkant te staan van het drieluik dat alleen te zien zal zijn als de twee luiken dichtgeklapt zitten. Het is dus eigenlijk een schilderij dat in tweeën gedeeld is.

Foto: Marcus Vankan

De voorstelling is als in de situatie hierboven. Ik heb alleen het beeld wat naar buiten gedragen wordt meer in de deuropening geschetst omdat dat beter uitkomt in het tweeluik. Het beeld valt anders precies in de scheiding van de twee schilderijen. De mensen op de voorgrond heb ik verder door getekend, want anders zie je alleen hun hoofden.

Het betreft het moment dat het beeld van Sint Nicolaas uit de naar hem genoemde basiliek wordt gedragen te Bari (Italië). Elk jaar in Mei vindt deze processie plaats. Alleen dit jaar niet vanwege de corona maatregelen. Maar als je dit ziet begrijp je ook dat er een heel omvangrijk verhaal schuil gaat achter het feest dat wij in November en December vieren. De historische ankers voeren heel ver in de tijd terug. Hierdoor wordt het verhaal achter Sint Nicolaas groter en groter naar mate je je er meer in verdiept.

Zo’n schets in olieverf ziet er dan zo uit. Grof maar je kunt wel zien wat ik ga maken. Zo’n foto is echt alleen maar referentie. Ik maak er zelf het beeld van wat het beste past in het geheel van het retabel.