Het is een echo uit het verleden. De kaart van onze molen. Gefotografeerd ergens in de jaren ’50 toen alle lelijkheid van vandaag de dag nog uitgevonden moest worden. Volgens Jelle, onze molenaar, is de foto gemaakt tussen 1945 en 1959. Na het aanbrengen van het systeem van Bussel en vóór het verwijderen van de stelling. In die jaren ging het mis. De wereld moest vernieuwd worden en zo verdween alle romantiek. We, Jelle en ik, komen dan ook tot de slotsom dat we te laat geboren zijn.

Zo zitten we vaak wat te dromen en te filosoferen op de molen over de schoonheid van weleer. In dit geval met Sankie Koster, een van onze favoriete vertel-diva’s, die net als Jelle en ik dat verleden zo koestert.

De ansichtkaart waar Jelle mee aan kwam zetten

Waar op de foto de plantjes staan in de moestuin staan nu auto’s. De rest van de omgeving is ernstig vervuild met schreeuwend lelijke nieuwbouw, zoals ons dorpshuis, vuil containers en ander onooglijk modern goed. Al mijmerend over mooie tijden komt bij mij het idee opborrelen om dit gewoon eens te gaan schilderen. Exact als op de kaart, maar dan in kleur, en alsof er in al die jaren niets is veranderd.

En als ik dan zo bezig ben ontstaat er iets wat me doet denken aan de Haagse School. Hoe ironisch. De leden van de Haagse School, Jacob en Willem Maris, Willem Mesdag, Anton Mauve en Willem Roelofs, om er een paar te noemen, zetten zich af tegen het toen overheersende romantische traditie en streefden naar een perfecte weergave van de realiteit die veelal op locatie werd geschilderd. Ik zit nu een exacte weergave te maken van iets wat ik verromantiseer en wat me juist doet denken aan die Haagse School.

Het schilderijtje is voor mij juist een vorm van verzet tegen alle moderne troep waar de hele wereld mee vervuild is geraakt. Het is allemaal erg praktisch en nuttig, maar zo lelijk dat ik het niet wil zien. In de tijd van de ansichtkaart liep er een karrenspoor, slingerend door het land naar de molen, waarlangs de boeren hun graan per paard en wagen naar de molen konden brengen. Het huis van de molenaar stond er nog en vanuit het dorp liep een pad naar de molen toe. Als ik dat bedenk en voor mijn geest probeer te halen moet ik onwillekeurig denken aan het lied van Wim Sonneveld over het tuinpad van zijn vader. Dat lied heeft mij altijd bezig gehouden. Zo ook nu.

Ik schilder de molen. Toetsje voor toetsje bouw ik het schilderijtje heel geduldig op. Langzaam maar zeker begint zich iets te ontspinnen wat we alleen nog maar in zwart-wit kennen. Ik hou de toets van de Haagse School schilders er in. Krachtig en raak. Die ansicht vol herinneringen is gelukkig niet alles wat er overbleef voor mij, want de molen staat er ook nog. En die molen draait ook nog. Er wordt graan op gemalen en we genieten er elke keer weer opnieuw van als we alles zien draaien in deze prachtige stenen toren met haar zwierige wieken.

Wie mijn site heeft gevolgd weet nu wat er zoal bij komt kijken om een schilderij als ‘Barcode’ te maken. Van idee tot compleet ingelijst werk. Vandaag was het moment aangebroken dat ik het werk kon gaan vernissen. Ik breng een zogenaamde retouche vernislaag aan. Dat is een tijdelijke vernis waar de verse verf nog enige tijd in kan drogen omdat deze vernislaag de verf kan laten ‘ademen’.

Als dat gebeurd is kun je de kleuren weer in hun volle briljantie zien en pas dan kan ik het werk fotograferen. De retouche vernislaag is een tijdelijke laag die uit zichzelf oplost. Na zes maanden kan er dan een slotvernislaag overheen aangebracht worden die definitief is.

Na het fotograferen komt het inlijsten. De lijst heb ik al gemaakt en die staat al klaar. Het laatste onderdeel van het werk kan nu gedaan worden en daarna kan het werk naar de galerie.

Van idee tot voltooid schilderij met een eigen lijst. Alles wat ik produceer komt volledig uit mijn eigen atelier. Als je het nog eens na wil lezen kun je het hele proces op deze site volgen onder de titel ‘Barcode’ 1,2,3, en 4.

En dan is het even spannend als de lijst uit de lijmklemmen komt. Heb ik goed gemeten? Zijn de hoeken strak sluitend? en hoe staat het? Dat laatste is wel de belangrijkste vraag waarmee ik vanmorgen om zeven uur het atelier betrad. Voor dit werk heb ik gekozen voor een iets smallere lijst dan gebruikelijk. Hoe pakt dat uit? Echt zoals ik het heb bedacht of….

En als het complete werk op de ezel staat en ik even de tijd neem om goed kritisch alles in ogenschouw te nemen met een eerste kop koffie en een krentenbol ben ik heel erg tevreden. Het had niet beter gekund. Nu volgt de afwerking, waar ik deze dag mee zal gaan vullen, en intussen denk ik al na over het volgende schilderij(tje) dat ik wil gaan maken. Ik heb de keuze uit drie onderwerpen die me allemaal enorm boeien.

Het kost wat moeite, maar dan heb ik ook exact de lijst die ik wil hebben voor mijn nieuwe schilderij, ‘Barcode’. Dat werk is nu af op nog een paar kleinigheden na. Na een verrassingsbezoek van een oude man met een baard en een paar gitzwarte ADHD-ers kan ik weer verder en heb ik vanavond de lijst in elkaar zitten en de laatste dingetjes aan het schilderij afgewerkt.

In het atelier wordt vandaag al weer vroeg gewerkt aan de laatste penseelstreken op het schilderij ‘Barcode’. Ik ben nu alle fijne details aan het schilderen van de persoon op de voorgrond. Het schilderen van die kleding is een vrij complex werk omdat de stoffen die ik schilder elk een eigen uitdrukking en textuur hebben.

De komende week hoop ik alles te kunnen voltooien. Bij elkaar is dat nog een paar volle dagen werk, maar het eind is in zicht en ik ben zeer tevreden over het resultaat.

Van Paulette, van de Zeeuwsche Kringloopbeurs uit Sint Jansteen, kreeg ik een hele lading spielatten waar ik zeer blij mee ben. Ik kan nu wat gewenste formaten in elkaar zetten om nieuw doek op te spannen voor werk wat ik hierna wil gaan maken. Onder andere een nieuw werk voor het museum in Axel waar ik volgende maand ga exposeren met mijn ‘Zeeuwse collectie’.

In het atelier begint langzaam maar zeker het eindstadium van schilderen aan ‘Barcode’ in zicht te komen. Dit schilderij is erg bewerkelijk omdat ik ervoor gekozen hem om weer eens laag over laag te schilderen waardoor alles meer boddy en ‘volume’ krijgt. Het is een opeenstapeling van glaceer techniek die gewoon veel tijd kost, maar daarvoor krijg je een top resultaat terug.

De wielloze auto is nu bijna geheel voltooid. Vandaag ga ik er de laatste fijne details aan schilderen en dan kan ik gaan beginnen aan d laatste laag van de zwart-witte figuur op de voorgrond. Ook dat gaat dagen lang schilderwerk vragen. Elk tintje dat ik schilder moet nu exact zijn.

Het portretje van Rutteli, wat straks in een ovaal gezaagd moet worden voor op zijn eigen circuswagen, heb ik vanmorgen vroeg kunnen vernissen. Er is wat haast bij geboden omdat a.s. Zaterdag al de voorstellingen in het circus weer beginnen. Nu loopt hij met een baard en een mijter door de piste en tegelijkertijd zingt hij de opera in Den Bosch. Voor hem breken nu barre tijden aan waarin alles exact volgens een strak schema moet verlopen,anders loopt alles in de soep.

Intussen werk ik verder aan ‘Barcode’. Dat begint nu steeds meer naar het eindresultaat te lopen. De laatste dagen heb ik me bezig gehouden met het verder verfijnen van de auto en de achtergrond (Black rock desert).

Ik schilder laag over laag in een beproefde glaceer techniek. Niets is nog af, maar het begint er al een beetje op te lijken. Vooral met de achtergrond ben ik zeer tevreden. Dat wordt straks een stoffige woestijn ui Nevada. De plek waar jaarlijks het ‘Burning man’ festival gehouden wordt. De secundaire titel voor dit schilderij is ‘The diggers quest’. Wat dat betekent mag de kijker zelf bekijken en ontdekken.

Al vrij vroeg zit ik al weer in het atelier te werken aan ‘Barcode’. Het schilderen bevindt zich nu in een fase van detaillering en verdere afwerking, wat enorm veel tijd vergt. De afgelopen dagen heb ik weinig kunnen doen omdat Sinterklaas door mijn werkzaamheden heen kwam rijden. Dat ging even voor. Maar nu kan ik weer volle gas verder aan dit werk en dat begon vanmorgen dus al om zeven uur.

Ik ben dus begonnen aan het schilderen van vele details. Met name alle details van de wielloze auto. Als ik zo vroeg begin is het nog donker en koud. Ik zet de verwarming even goed hoog en dan is het snel lekker warm in het atelier en heb ik het weer prima naar mijn zin.

In mijn achterhoofd ben ik nog bezig met Sinterklaas. Hier in Zeeuws Vlaanderen speelt die ‘pietendiscussie’ niet en gaat het er nog gezellig ouderwets aan toe. De Sint kwam aan in een open sportwagen en het hele dorp liep uit om hem te verwelkomen.

Hier speelt die hele zwartepietendiscussie geen rol. Maar elders in het land leek het wel oorlog. Een ontwikkeling die gelukkig ver van me af staat. Hier hebben we vooral veel plezier voor jong en oud en zelfs Hoek heeft een zekere multiculturele samenleving waarin die hele discussie geen rol speelt. Iedereen doet gezellig mee en juist op zo’n dag zie je dat we eigenlijk één grote familie zijn.

In het atelier werk ik nog steeds aan het schilderij ‘Barcode’. De titel verwijst naar de zwart-witte streepjesbenen (streepjescode) op de voorgrond en barre verhalen die alleen ‘s-avonds laat aan de bar verteld worden. Waar het exact over gaat weet geen mens. Ook ik niet. Ik heb wel wat ideeën, maar dat is nu juist de kracht van dit werk. Het laat zich niet verklaren.

Het schilderij is een hoop werk. Alles wordt laag over laag geschilderd. Met droogtijden meegerekend kost dat veel tijd. Met alle voorbereidingen, zoals het uitdenken van de compositie, de fotografie en dat laag over laag schilderen gaat dit werk al snel een maand tijd in beslag nemen. Maar aan elk begin komt en keer een eind.

Al vrij vroeg was ik vandaag alweer actief in het atelier. Ik werk weer aan een paar grote doeken en met de nieuwe spieramen, die ik laatst van Paulette kreeg, worden dat er alleen maar meer. De laatste tijd heb ik me vooral bezig gehouden met klein werk. Dorpsgezichten, stillevens, portretje om de molen (van Hoek) en ander klein Zeeuws werk. Nu wil ik me weer meer bezig gaan houden met groot verhalend werk, dat ik ‘dreamscapes’ noem. Toneelstukjes op doek.

Dit zijn schilderijen die geheel uit mijn fantasie ontstaan en waarbij ik alles in eigen huis ontwikkel en maak. Van het idee tot de lijst en alles wat daar tussenin zit. Voor de karakters in dit werk heb ik zelf model gestaan en dat zelf gefotografeerd. Hier rechts zie je de Amish boer met zijn pijp en fles ‘limonade’ die de gebeurtenissen van zijn companen nauwlettend in de gaten houdt. Hij vertrouwd hen niet en wil niets van de gebeurtenissen missen. Wat zijn companen aan het doen zijn zal nooit duidelijk worden. Het kan van alles zijn. De companen zijn een louche goochelaar en diens belegen maar nog steeds aantrekkelijke assistente en een boer uit het land van Axel.

Hierboven zie je ze hoe ik ze eerst gefotografeerd heb om er vervolgens mee te kunnen werken op doek. Dat fotograferen kost me een dag werk. Bij voorkeur op een rustige dag als een Zondag, want dan wordt ik het minst gestoord. Alles luistert heel nauw. Elk detail moet kloppen, zoals lichtval, schaduw, houding, uitdrukking, lichaamstaal, expressie etc, etc. Dat zet je niet zomaar in een half uurtje neer. Het is echt toneel spelen en een wel heel aparte vorm van theater maken. Ik doe niet zomaar wat. Elk karakter heeft een eigen rol in dit toneelstuk. Iedereen heeft een eigen verhaal en achtergrond.

Vervolgens kan ik hen dan schetsen op doek, en zo ontstaat er dan langzaam een schilderij. Stapje voor stapje. Een hele hoop werk wordt dus al verzet voordat er überhaupt iets is geschilderd. De hele voorstelling moet eerst uitgedacht worden. Dat is de helft van het totale werk. Nu is het slechts een kwestie van alles schilderen tot in de kleinste details.