Vandaag is het dan wel Zondag, maar dat wil niet zeggen dat ik niks doe. Integendeel. Er is zo veel werk te verzetten dat ik het vandaag wel rustig aan doe, maar toch flink door pak. Om te beginnen ga ik werken aan het schilderij met de clown waar ik het licht in wil schilderen dat van zijn lantaren af komt. Maar ik ben ook aan het tekenen voor het Diva-boekje en ik vervang het mes van de zware Krause stapelsnijder. Dat lijkt niet echt scherp te zijn en ik heb een reserve mes wat dat wel lijkt te zijn. Een kwestie van even snel wisselen. Het mes wat uit de machine komt kan geslepen worden.

Vanmorgen kwam met de post een wel heel bijzondere verrassing binnen. Gesigneerd door Carel, èn Mathilde Willink. Een tijdsdocument wat mij enorm veel zegt. Ineens sta ik in verbinding met twee mensen uit mijn verleden waar ik bijzonder veel waarde aan hechtte. Ooit heb ik hen nog in het echt ontmoet, maar toen was ik te jong om te begrijpen wat dit later nog voor me zou gaan betekenen.

Een belangrijke dag voor de traditionele drukkers. Driekoningen is de dag waarop alles de deur uit moet wat betreft de Koppermaandag prenten. Ook hier in het atelier. Vandaag ben ik het grootste deel van de dag op pad om nog wat prenten persoonlijk te bezorgen. Dat kost tijd, want overal wordt even bijgekletst en zo heb ik een leuke dag vol interessante gesprekken en indrukken.

In het atelier werk ik in de ochtend nog even aan het schilderij en het snijden van de vellen voor het Diva-boekje. Met de grote stapelsnijder is dat een klusje van niks. Ik snij 200 vellen op maat om de eerste pagina’s te gaan drukken. Ook dat werk loopt zachtjes aan door.

Vandaag werkte ik verder aan het schilderij met de clown. Een goede titel heb ik nog niet. Het werk is een eerste schilderij in een serie die ik komend jaar verder zal gaan ontwikkelen over een clown die op zoek gaat naar geluk en onderweg van alles beleeft wat in zijn straatje past. Waarschijnlijk komt daar t.z.t. ook een boek van op de markt.

De combinatie van grafisch werk en schilderkunst is een nieuw concept wat ik dit jaar toe ga passen. Als eerste komt er een tentoonstelling van schilderijen over de Diva van de Achterweg en tegelijk komt dan de presentatie van het boekje met het hele verhaal over de Diva. Zowel een hand gedrukte versie, in beperkte oplage van 100 exemplaren, en de reguliere druk van 1000 exemplaren. Dat samen gaat de tentoonstelling vormen met tal van presentaties door het land.

Een jaar lang heb ik gewerkt aan de herinrichting van mijn (schilder)atelier. Ik heb er een grafisch atelier aan toegevoegd met drie drukpersen, een heleboel loden letters en ornamentjes, een boek-snij machine, een foliepers, boekbind materialen en nog veel meer, om zelf de boeken te kunnen drukken in een zuivere ambachtelijke omgeving. Zo kan de combinatie van een artistiek proces overvloeien in een ambachtelijk proces en is het cirkeltje rond.

Vandaag heb ik maar een kort filmpje omdat ik de hele dag bezig ben geweest met het verzendklaar maken van alle Koppermaandag prenten. Vrijdag ga ik een stapeltje persoonlijk bezorgen. Morgen moeten de allerlaatste prenten verzonden worden.

Om alle Koppermaandag prenten op tijd bij iedereen in de bus te krijgen moet ik ze morgen gaan verzenden. Vrijdag, 6 Januari, moet iedereen hem in huis hebben. Eigenlijk is het pas 9 Januari Koppermaandag, maar dan kun je er nog een keer naar kijken. Vandaag hou ik me deels met het adresseren van de kaarten bezig en deels met schilderen. Dat schrijven van die prenten vindt Snoopy wel bijzonder interessant. Hij zit er met zijn neus bovenop om er niks van te hoeven missen.

Vorig jaar zat ik in een schilderatelier in combinatie met een houtwerkplaats. Het bleek geen beste combinatie. Stof van het houtbewerken zat overal in en dus ook op doek en in mijn olieverf. Dat moest anders. Eind 2021 dacht ik al na over een grote verandering. De houtwerkplaats vervangen door een grafisch atelier. Een mega-verandering die meer betekenis kon krijgen door het plan om zelf, naast de reguliere druk van mijn boekjes, ook mijn verhalen te gaan drukken op een ambachtelijke en traditionele wijze. Een creatief proces van schrijven, illustreren en schilderen kon vloeiend doorlopen in een ambachtelijk proces. Ik vond het een gouden vondst. Maar hoe voer je zoiets uit? Mijn contacten in de grafische wereld zijn in de loop der jaren wat uitgedund en met de contacten die ik had ging ik aan de slag.

De Hopkinson & Cope, zoals hij stond stof te vangen in het Grafisch Lyceum te Rotterdam

Meteen kreeg dit een ongelooflijke en bijzonder inspirerende impuls. Ik kreeg een bericht over de oude Albion pers van het Grafisch Lyceum te Rotterdam. Die pers mocht ik gaan gebruiken voor het drukken van mijn boeken…! Een schenking die meteen alles in een enorme stroomversnelling zette. Op deze pers is destijds, ergens in de jaren ’90, mijn atelier document gedrukt. Dit grafische monument was voor mij geen vreemde, maar ik had nooit durven denken dat deze pers ooit in mijn bezit zou komen.

De zelfde Albion pers weer in gebruik in mijn atelier

Toch gebeurde dat nu. Ik was precies op het juiste moment met mijn vraag gekomen. Precies op het moment dat men zich bij het Lyceum afvroeg wat er met deze pers moest gaan gebeuren. Niemand werkte er nog op en het ding stond eigenlijk wat in de weg en alleen maar te verstoffen. Ik mocht hem opnieuw tot leven wekken en zo kon het gebeuren dat ik met twee vrienden een 780 kilo wegend grafisch monument mijn atelier in kon schuiven.

De Victoria Merkur pers die ik via de familie Haerkens in mijn bezit kreeg.

Maar daar bleef het niet bij. Ooit heb ik het vak geleerd op een trapdegel. Een Victoria Merkur. Een exact dezelfde pers werd me vervolgens aangeboden en zo kwam de tweede pers in mijn bezit. De derde pers, een pracht van een Eickhoff proefpers kreeg ik van Arjaan van Nimwegen. Inclusief zijn hele drukkerij aan zetsel en ornamenten. Ineens stond er een meer dan complete drukkerij in mijn atelier en tussendoor verzamelde ik alles wat ik nodig had op boekbind-gebied. Inclusief een pracht van en foliepers met bijbehorende letters, filetten en ornamenten. Het was alsof een onzichtbare hand mij hielp dit op te zetten. Alles ging vanzelf. Ik hoefde er bijna geen moeite voor te doen. Behalve dan dat ik me een breuk heb gesjouwd aan al dat loodzware materiaal.

De Eickhoff cylinder-proefpers van Arjaan

Met deze Eickhoff pers kan ik een begin maken aan het drukken van boeken. Zowel de Albion pers als de Victoria pers zijn daar nog niet klaar voor, maar dat moet dit jaar wel het geval zijn.

De foliepers

De foliepers heb ik straks hard nodig voor het drukken van gouden versieringen en pregen in leren en canvas boekomslagen.

Filetten die ik via Sergio in mijn bezit kreeg (om gouden lijnen en afbeeldingen te drukken in leren boekomslagen).

Als laatste verscheen de Krause stapelsnijder in beeld. een onmisbaar stuk gereedschap bij het boekdrukken. Nu was de drukkerij helemaal compleet. Ik kan gaan drukken met prachtige traditionele gereedschappen, persen en machines. Het schilderatelier werd hierdoor in een klein hoekje gedrukt, maar ik kan er nog prima mee uit de voeten. Komend jaar zal de weg vrij zijn om met alles wat in mijn atelier staat aan de slag te gaan. Schilderen, schrijven, illustreren, drukken, binden en uitgeven.

De Krause stapelsnijder die ik via Sako Versprille in mijn bezit kreeg

Komend voorjaar hoop ik zover te zijn dat ik de eerste tentoonstelling in een geheel nieuw concept kan gaan tonen. Schilderijen, tekeningen en boeken. Met het verhaal over de ‘Diva van de Achterweg’ zal een start gemaakt worden met dit unieke concept. Voor zover ik heb kunnen achterhalen heeft nog niemand dit zo neergezet. Een tentoonstelling van schilderijen die allemaal betrekking hebben op het tegelijk gepresenteerde boek(je). Met een beperkte handgemaakte oplage en een grote oplage van een offset gedrukte versie voor de handel.

‘Ode aan de zwevende kiezer’, of ‘Ode aan de democratie’

Het portret van Wiese

Het afgelopen jaar heeft de schilderkunst vrijwel stil gestaan. Met de ‘Ode aan de zwevende kiezer’ en het portret van Isabelle, Louise van de Palts (Wiese) heb ik nog wat kunnen doen aan mijn bron van inkomsten. Ik heb het dit jaar vooral moeten hebben van de voorraad schilderijen die bij diverse galeries door het hele land hangen en verkocht konden worden. Ik ga nu de draad weer oppakken en ik ben vandaag al meteen begonnen aan het schilderij met de clown die op zoek is naar geluk. Daarna ga ik hard werken aan de schilderijen over de Diva van de Achterweg waar ik in het voorjaar een tentoonstelling over in wil gaan richten bij Galerie Lokaal 54 van Anne Mannaerts. Daar wordt dan ook het eerste handgemaakte boekje gepresenteerd, maar daar zal ik nog wel het nodige over publiceren.

Een nieuw jaar is aangebroken met een totaal nieuw concept van exposeren en presenteren. De schilderkunst blijft voorop staan in mijn atelier. Direct gevolgd door boekdrukkunst. Nieuwe thema’s, schilderijen, illustraties en boeken zullen straks aaneensluitend het atelier gaan verlaten.

Intussen heb ik voldoende machines en materiaal weten te vergaren om mijn eigen boeken te kunnen gaan drukken. Het was een hele klus om dit allemaal in één jaar tijd bij elkaar te sprokkelen, maar het is gelukt. Komend jaar gaat mijn eerste hand gezette en handgebonden boek verschijnen voor de voorjaarsexpositie over ‘De Diva van de Achterweg’. Daarna gaan er meer boeken en (schilderijen)tentoonstellingen volgen. Ik heb geen idee hoever ik ermee zal komen in 2023. Het hoogtepunt zal het boek over Wiese zijn. Het ultieme Axelse spookverhaal uit 1606. Een dik middeleeuws boek wat helemaal volgens die middeleeuwse boekdruk traditie gedrukt zal worden.

De eerste vier pagina’s van het ‘Diva-boekje’ in proefdruk.

Dit is wat ik graag wilde zien. De eerste pagina’s van het ‘Diva-boekje’ in proefdruk. Nu kan ik er nog wat aan sleutelen en dan weet ik hoe de pagina’s er definitief uit komen te zien en kan ik overgaan tot het daadwerkelijk drukken van 100 pagina’s, want er komen 100 hand gezette en handgebonden boekjes voor de tentoonstelling.