Op de foto hierboven zie je Hans Versfelt aan het werk in het atelier van Sylvia Thijssen. Hij zit al weer een paar dagen te tekenen en te schilderen vanuit ons ateliergebouw aan de Vlaszak om van hieruit de stad vast te leggen. Het zijn de laatste dagen dat we vanuit dit ateliergebouw kunnen werken. Ik schrijf er over in mijn maandelijkse blog voor Breda Dichtbij.
Omdat ik op de foto’s niet goed kon zien wat ik aan het schilderen was ben ik naar de Grote Kerk gelopen om het grafmonument van Engelbrecht I van Nassau en Johanna van Polanen te tekenen. Dat helpt. Nu zie ik alles wat ik op de foto niet kon zien en heb ik in een half uurtje alles erop staan.
Dat hebben wij toch maar mooi op loopafstand van het ateliergebouw staan. Het is een ingewikkeld monument met erg veel detail. In het monument staan Engelbrecht I van Nassau en Johanna van Polanen in de linkerhoek afgebeeld met gevouwen handen. Het is maar dat je het weet.
En als ik hier zo zit te schetsen voel ik me toch wel een gezegend mens. Op de zware zuilen die het monument flankeren staan mysterieuze zwarte krijt symbolen getekend die zo inspiratie kunnen leveren voor een nieuw Dan Brown boek over een kerkelijk mysterie. Maar van Ron, een van de vaste medewerkers van de Kerk, hoor ik dat dat tekentjes zijn van de bouwmeesters van weleer. De stenen werden in een steenhouwers atelier gemaakt op enige afstand van de kerk die ze toen aan het bouwen waren. Om de metselaars te helpen werden er tekentjes op de stenen gezet zodat die wisten welke steen ze er tegenaan mochten metselen. Mysterie opgelost. Ze zijn alleen vergeten die tekentjes uit te gummen.
In het atelier kan ik, met behulp van mijn schets, het monument verder af gaan schilderen. Ik snap nu hoe het in elkaar zit en dan is het klusje zo gedaan. Langzaam maar zeker begin ik op mijn achterstand in te lopen en ben ik tegen het eind van de dag weer op schema. Dan kan ik ineens, in mijn atelier, naar de Grote Kerk kijken.
Hans Versfelt werkt intussen door aan zijn schilderijen van de Veemarktstraat. Op de foto hierboven zie je hem bezig aan zijn derde schilderij. Zelf is hij vrij kritisch maar ik vind het werkelijk super knap gemaakt. Alles staat in één keer op de juiste plaats en in de juiste kleuren. Hans werkt altijd naar de waarneming en dat is ook iets wat ik in hem zo bewonder.
En dit is zijn uitzicht en zijn derde werk. Voor het juiste effect moest het gaan regenen en dat gebeurde. Hans blij en ik niet want ik moet dan weer door de regen naar huis.
Dit echte meesterwerkje maakte hij aan het eind van de gang. Je ziet de bruidswinkel op de kop van de Veemarktstraat – Catharinastraat. Op de foto komen de kleuren en de intensiteit van het licht niet zo goed uit als in het echt. Maar ik hef niemand uit te leggen wat ik bedoel met bewondering voor dit werk.
En dit is het werk dat hij gisteren maakte vanuit het atelier van Sylvia Thijssen. Let op het zonlicht dat via de bomen op de achtergrond de straat in vloeit langs de gevels en uiteindelijk de voetgangers belicht. Dit is het beeld dat we straks enorm zullen missen.
Vandaag heb ik een kans op een nieuw atelier laten schieten. Het betrof hier een nieuw winkelpand in de Heuvel waar ik niks aan heb omdat er alleen slecht licht via een etalage naar binnen kwam. Daarnaast werd ik bepaald niet vrolijk van de omgeving. Nu moet ik een tandje bij zetten op mijn huidige atelier om het werk van het kerkinterieur op tijd af te krijgen.
Het schiet nog niet echt op omdat ik de afgelopen tijd erg ben opgehouden, maar er zit al een beetje progressie in.
‘S-avonds praat ik nog even na met Hans Versfelt, die hier in het gebouw aan het schilderen is van de stad, zolang het nog kan, en Ramon van der Ven, die net een prachtig werk heeft gemaakt in Meersel Dreef van de toegang tot de heiligenbeelden tuin van de bruine paters.
Hierboven zie je het resultaat. Voor mij heel herkenbaar omdat ik hier vaak kom. We hebben al afgesproken dat we er een keer samen gaan schilderen in de heiligen tuin. Ramon werkt momenteel hard aan zijn expositie in Texas. Dat is mede mogelijk gemaakt door de conservator van het Van Gogh Museum uit Amsterdam. Zo zie je maar hoe grote Bredase namen de wereld over gaan en zich dus niet laten remmen door stadsgrenzen.
Vandaag kwam Hans Versfelt langs om wat bij te praten en om wat te tekenen vanuit ons ateliergebouw, nu het nog kan. Het is al weer lang geleden dat we elkaar elke dag tegen kwamen in ons ateliergebouw aan de Haagdijk. Maar het was net alsof we elkaar gisteren voor het laatst gezien hadden.
Naast Hans kwamen ook Franka Wolke en Kees Wouters langs. Dat was heel erg gezellig maar hierdoor ben ik nauwelijks opgeschoten met mijn werk. Het kan me weinig schelen want ik heb genoten van alle gesprekken en inspiratie.
Op de foto hierboven zie je Hans aan het werk in het atelier van Sylvia Thijssen vanwaaruit je een prachtig overzicht hebt op de Veemarktstraat.
En hier het resultaat. Ik sta telkens weer versteld van de snelheid waarmee Hans zo trefzeker weet te werken.
Zelf werk ik verder aan het schilderij van de Grote Kerk. Tegen de tijd dat ik wat kan gaan schilderen is het licht al ver afgenomen en ben ik genoodzaakt om de daglichtlamp voor de dag te halen.
Ik werk vandaag vooral verder aan Dorris die er nu al vrij goed op staat. Hierna begint de monsterklus van het schilderen van het kerkinterieur.
Naast ons ateliergebouw aan de Vlaszak zie je al enige tijd grote spandoeken ter aankondiging van de sloop en nieuwbouw hangen. Zo te zien wordt het er niet mooier op en ik kan me nog herinneren dat er prachtige, echte oude, panden gesloopt werden om plaats te maken voor deze schreeuwend lelijke nieuwbouw. Dat was de wil van wethouder Van Dun, die verantwoordelijk was voor de sloop van een groot deel van onze stad.
Op deze foto zie je ons deel van het gebouw dat ook gesloopt zal worden. Hier zat ooit de Gemeentelijke Credietbank. De kunstenaars verdwijnen nu uit de Bredase binnenstad. Dat zie ik als een teken van armoede. Ironisch genoeg hangt er voor onze toegangsdeur een poster van een tentoonstelling in Museum De Pont in Tilburg. Voor kunst en cultuur moet je dus niet in Breda zijn maar in Tilburg. Hier in Breda wordt alles afgebroken. Letterlijk. De gemeenteraad denkt er hardop over na om de twee belangrijkste musea, Het MOTI en het Breda’s Museum, af te stoten. Om die reden wilde Breda graag meedoen aan de nominatie voor Culturele hoofdstad van Europa in 2018. En niemand begreep waarom de keuze uiteindelijk op een andere stad viel.
Maar ondanks al dat gestuntel blijf ik vrolijk door schilderen aan mijn schilderij van de Grote Kerk. Collega Sylvia Thijssen maakte vandaag deze foto van mij in mijn walhalla. Juist op het moment dat we koffie en thee gingen drinken. Misschien hebben we straks een nieuw ateliergebouw buiten de stad. Beter dan niks, zal ik maar denken.
Vlak voordat ik naar het atelier fiets heb ik snel nog even deze foto gemaakt van het ’thuis-atelier’. Het is de kamer die ik vrij gemaakt heb om door te kunnen blijven schilderen voor het geval ik straks geen atelier meer heb. Maar er gloort hoop voor een nieuw atelier. Op het moment heb ik zelfs twee opties.
Deze uitnodiging kreeg ik via facebook. ‘Ja, goed idee. Ik doe mee…’ Voor ik het besef heb ik al op het knopje gedrukt. Het is de bedoeling dat iedereen een dag lang als zwarte Piet over straat gaat om te laten zien dat zwarte Piet veel fans heeft. Dit is echt iets voor mij. Elk jaar ben ik wel een paar dagen zwarte Piet en dan moet ik hier wel aan mee doen. Bovendien komt die dag de Sint aan. Onderweg zie ik wel een hoop Pieten maar het hadden er veel meer mogen zijn van mij.
Ik beleef een hele dag vol zwarte Pieten-pret en Sinterklaas-lol. En dat terwijl ik mijn handen vol heb aan de zorgen rond mijn atelier. Misschien was het daar alleen al goed voor. Even wat anders. Op de terugweg naar huis maakte ik deze foto. Goed kans dat ik dit ook nog eens ga schilderen.
En dan krijg je dit te zien als ik thuis verder werk aan de 20 portretjes van Jennifer. Ik heb eigenlijk geen tijd voor deze flauwekul maar ik blijf het leuk vinden. De hele dag blijf ik dan ook zwarte Piet. Al was het alleen maar om de belofte in te lossen voor mijn deelname aan de Nationale zwarte Pieten dag.
En vandaag is alles weer ‘gewoon’ en ben ik begonnen aan een nieuw portret naar een foto van Sandy (Lawson). Het wordt een soort Mona toetje. Comic relief het het.
Als u begrijpt wat ik bedoel.
En dan is dit het resultaat van een dagje stevig doorschilderen. Alles staat er op en nu is het een kwestie van alles schilderen wat ik zie. Elk detail van een hoofd vol slagroom. En dat wordt nog een hele klus want ik zie enorm veel details. Rond vier uur is het licht al aan het afnemen en dan stop ik. Ik breng het werk naar het atelier om het daar verder te kunnen voltooien met betere ezels en voorzieningen. Maar ik weet nu al dat ik thuis goed kan werken met de middelen die ik heb.
Om te voorkomen dat ik straks geen atelier meer heb heb ik thuis een kamer vrijgemaakt die kan dienen als nood-atelier. Ik heb er fantastisch goed licht maar de ruimte is te klein om afstand te kunnen nemen. Ik werk er nu aan het schilderij van de Grote Kerk waar Dorris met een paraplu doorheen zweeft.
Maar ik werk er ook al een tijdje aan wat kleiner werk waar Jennifer model voor heeft gestaan (zie foto hieronder).
Voor dit soort portretjes is de ruimte heel geschikt maar voor het wat grotere werk moet ik toch echt naar mijn atelier aan de Vlaszak. Daar ben ik nu aan het opruimen om de verhuizing mogelijk te maken. Alles moet daar weg omdat ons gebouw gesloopt gaat worden. Maar omdat ik echt niet zonder fatsoenlijke ezels kan, de hoogte en de afstand nodig heb, besluit ik om het werk van de Grote Kerk daar toch af te maken. Het zal het laatste werk worden wat daar gemaakt wordt.
Thuis heb ik nu het schetswerk kunnen doen waar ik redelijk tevreden over ben. Alles staat er wel zo’n beetje op en de verhoudingen kloppen goed. Dat kan ik, met behulp van foto’s, goed nameten. Maar voor het echte schilderwerk heb ik meer ruimte nodig.
De schaarse tijd die mij nog rest gebruik ik om op jacht te gaan naar een nieuw atelier. Maar in geval van nood kan ik dus thuis verder werken.
Volgende maand moet ik mijn atelier uit en daarom ben ik nu al begonnen met opruimen. Oud doek wordt afgespannen en vernietigd. Ik wil voorkomen dat het werk achter mijn rug om in de handel komt. Dit is niet mijn favoriete bezigheid en ik wordt er ook niet vrolijk van maar opslaan is geen optie omdat ik geen nieuw atelier meer kan vinden. Er staat in Breda heel veel ruimte leeg maar de huren van die panden zijn te hoog. En niet alleen voor mij. Waarschijnlijk is dat de reden waarom er zoveel leeg staat.
In een periode van tegenspoed en tegenslag is dit het beste medicijn tegen een depressie. Vandaag kreeg ik een exemplaar van Magazine Heijmans onder ogen met een wel heel mooi compliment voor mijn werk. Dat geeft de kunstenmaker weer moed.