Met de aanstaande exposities in het vooruitzicht is het vrij vol in het atelier. Ik werk momenteel aan vier schilderijen tegelijk. Daarnaast staat ook het Mathilde drieluik tijdelijk weer in het atelier en dat alles bij elkaar geeft mij het gevoel dat ik een rijk mens ben, maar ook een mannetje dat zich nog nauwelijks kan bewegen.

Vandaag heb ik een ‘mini Van Gogh’ gemaakt. Een klein schilderijtje, op paneel, van 10 x 10 cm. Dit werkje hoort bij het schilderijtje van zijn revolver. Anders zal elke onwetende de link niet kunnen leggen en voor de alwetende is het een leuke bijvangst.

Het is wel een beetje een maf gezicht, zo’n heel klein paneeltje op de ezel. Het lijkt wel een postzegel.

Het schilderijtje dat ik maakte van de revolver van Vincent van Gogh is nu netjes gevernist en ingelijst. Ik heb hiervoor een oude vergulde museumlijst gebruikt om alles in een museale context te kunnen plaatsen.

Aan de achterkant kun je zien dat het geschilderd is op een oud eiken paneeltje en geheel is vastgezet met nagels zoals dat indertijd ook gedaan werd.

Achterop staat mijn naam en beeldmerk en het catalogusnummer. Zo is het wel een mooi geheel geworden waar ik met plezier en enige trots naar kan kijken. De titel ‘De scherprechter’ kwam tot stand na een gesprek hierover met de conservator van ‘Museum het Land van Axel‘, Piet de Blaeij. Aanvankelijk had ik het ‘de grensrechter’ willen noemen omdat dit wapen de grens aangaf tussen de twee delen van het complete verhaal over Van Gogh. De scherprechter is in dat opzicht dus een nog betere titel. Het wapen gaf een oordeel en markeerde de grens tussen leven en dood en die van neergang en succes.

De exacte afmetingen zijn 36.7 x 45.3 cm. en de lijst is maarliefst 6.5 cm. dik. Het paneeltje zelf is 22 x 31 cm. De museale sfeer die dit werkje uitstraalt maakt het echt tot een juweel. En dan te bedenken dat het onderwerp een oude, zwaar geroeste revolver is die Van Gogh mogelijk gebruikte op 27 Juli 1890 om een eind aan zijn leven te maken.

Die hele geschiedenis is omgeven door raadsels en het is nog lang niet duidelijk wat er toen precies gebeurd is. In Amerika is hier al een complottheorie voor bedacht, maar ik volg liever de logica en de bevindingen van de deskundigen alhier en in Frankrijk.

Vincent van Gogh schoot zich, vermoedelijk, met dit wapen door de borst op 27 Juli 1890 in een veld nabij het Franse dorpje Auvers sur Oise. Ongeveer 6 tot 8 uur lang is hij toen buiten bewustzijn geweest waarna hij probeerde het wapen te vinden “om het karwei af te maken'”, zoals hij later aan zijn broer Theo zou vertellen. Maar waarschijnlijk heeft de intredende duisternis hem dat belet. Hij kon het wapen niet meer vinden en strompelde terug naar de herberg waar hij op dat moment verbleef. Ongeveer 30 uur later zou hij alsnog aan zijn verwonding bezwijken op 37-jarige leeftijd in het bijzijn van zijn broer Theo.

Alles hierover kun je teruglezen op deze site. Het wapen werd rond 1960 gevonden door een boer die op dat veld aan het ploegen was. Aanvankelijk werd de link naar Van Gogh niet gelegd, maar dat veranderde toen de dochter van de herbergier het verhaal over de vondst hoorde en om die reden het wapen liet onderzoeken door deskundigen. Uit dat onderzoek kwam vast te staan dat dit zeer waarschijnlijk het wapen van Van Gogh was. Zeker weten doen we het waarschijnlijk nooit.

Ik zag het wapen liggen in een vitrinekast van het Van Gogh Museum en dacht toen gelijk aan een schilderij. Dit wapen was beslissend voor het verdere verloop van de geschiedenis met Van Gogh.

De NOS bestede er toen nog een mooie korte reportage aan. Ik schilderde het wapen echter niet, omdat ik er toen uiteindelijk toch niets in zag. Nu wordt de revolver geveild en moet het hevig geroeste wapen tussen de €40.000,- en €60.000,- op gaan leveren. Reden temeer om het alsnog te gaan schilderen. En zo geschiedde dus.

Klein schilderijtje op paneel gemaakt (18 x 31 cm.) van een oude geroeste revolver. Een bodemvondst, met een heel heftig verhaal. Dit oude verroeste wapen is naar alle waarschijnlijkheid het wapen waarmee Vincent van Gogh zich op 27 Juli 1890 van het leven heeft proberen te beroven. Alles hierover kun je lezen op deze site.

In 2016 bezocht ik het Van Gogh Museum waar ik dit wapen zag liggen in een kleine vierkante vitrinekast. Ik maakte er een foto van met de gedachte om dit wapen te gaan schilderen omdat het me meteen iets zei over het leven van Van Gogh en alles wat daarna kwam. Dit hevig geroeste voorwerp bracht een eind aan zijn leven en een fortuin aan iedereen die van zijn nalatenschap kon profiteren. Dit wapen staat precies tussen beide werelden in en is daarom een heel belangrijk punt in de hele geschiedenis van Van Gogh.

Wat mij altijd heeft gestoord aan Van Gogh is dat hij bij leven weinig profijt heeft gehad van zijn werk. Na zijn dood werd hij pas ‘ontdekt’ en groeide hij uit tot een van de belangrijkste hype’s in de kunstgeschiedenis waar velen zich aan hebben weten te verrijken. Dat gegeven blijft me dwars zitten, maar ik besef ook dat ik er net zo hard aan meedoe door dit voorwerp te schilderen. Om die reden besloot ik voorlopig geen schilderij van dit verroeste object te maken.

Maar nu wordt dat wapen geveild op een veiling in Brussel. Het moet een bedrag opleveren tussen de €40.000,- en €60.000,-. Een dergelijk verroest wapen zal op de rommelmarkt hooguit een tientje kosten. Maar omdat vrijwel vast staat dat dit het wapen is van Van Gogh mag het ineens heel veel meer gaan kosten. Dat bedoel ik dus. Iedereen probeert, om heel begrijpelijke redenen, een graantje mee te pikken van Van Gogh.

Toen ik, in 2016, overwoog om de oude, verroeste, revolver te gaan schilderen had ik als titel voor dat schilderijtje het woord ‘kassa’ in mijn hoofd zitten. Ik vond het te grof en te pamflettistisch, maar het is wel het woord waar ik meteen aan dacht. Het wapen is een absoluut keerpunt te noemen in de hele geschiedenis van Van Gogh. De ene helft van het verhaal wordt getekend door tegenslag, gestuntel, desinteresse (van zijn publiek), depressie, wanhoop, armoede en waanzinnigheid. De andere helft door klinkend succes. Precies tussen beide aktes in zit deze oude, geroeste, revolver.

Ik besloot dit wapen alsnog te gaan schilderen. Hierdoor maak ik nu zelf ook deel uit van hen die van Van Gogh profiteren. Ik sta er dus een beetje dubbel in. Ik noem het schilderij nu ‘De scherprechter’. Ik besluit het te gaan schilderen op een oud paneeltje dat in een oude vergulde lijst zat. Die lijst ga ik eveneens gebruiken om consistent te blijven aan het geheel. De scherprechter die het lot heeft bepaald van twee werelden. Die van neergang en succes. Dodelijk voor Vincent en voor eeuwig springlevend voor Van Gogh.