Nog lang niet klaar, maar wel ver onderweg. ‘Het behouden huis’. Je ziet mijn echt Zeeuwse huis(je), Ineke en de moestuin. Ineke draagt hakhout voor het fornuis. Ze is gekleed in traditionele Cadzandse dracht en alles bij elkaar vormt dit schilderij een verwijzing naar de barre avonturen van Willem Barentz op Nova Zembla. Mijn behouden huis is een traditioneel klein Zeeuws huisje dat de moderne tijd heeft overleefd en mij nu alle gelegenheid geeft om te leven zoals ik zou willen leven.

Ver weg van alle drukte en schreeuwerigheid van de grote stad in een prachtig land met veel ruimte en rust van weleer. Een echo uit het verleden in 2016, maar ook voorzien van moderne gemakken en luxe. Een gelijktijdige ongelijktijdigheid in één kader.

De bovenkant met het prachtige borduurwerk en drie kwastjes

We, Ineke en ik, waren bij De Stoof in Zaamslag op een heel bekend voorkomend Zeeuws Vlaams kledingstuk gestuit. Wat het exact was wisten we niet, maar het kwam ons wel bekend voor. Het was een prachtig geborduurde zwarte kap, of muts, die hier gedragen werd tijdens de rouw.

Ineke past onze ontdekking bij De Stoof

Althans dat wist Theo ons te vertellen, de eigenaar van ‘De stoof’, die het vrijwel altijd bij het rechte eind heeft. Ook een klant wist het zeker, maar niemand kon het echt duiden. Omdat wij het een erg mooi ding vonden om te gebruiken in een schilderij, kochten we het en vervolgens begonnen we een ware zoektocht naar de werkelijke achtergrond van dit prachtige authentieke kledingstuk.

We schreven alle bekenden aan die hier iets van af konden weten, tot het Zeeuws museum toe, maar niemand kon het meteen zeggen. Iedereen herkende het, maar een echt antwoord bleef nog even uit. Tot Jenny Rosendaal, van de Karrekasse, het mailtje las en meteen kon vertellen dat het een capuchon betrof van een (van onze) ‘Mantelines’.

Een manteline die sterk overeenkomt met de capuchon die wij nu in handen hebben

Een manteline is een cape met capuchon die inderdaad tijdens de rouw over de kleding gedragen werd. Het zou kunnen dat dit een losgehaalde capuchon is, maar er werden destijds ook losse capuchons gemaakt.

Feit is dat wij een bijzonder mooi kledingstuk in handen hadden gekregen voor mijn volgende schilderij ‘Het behouden huis’. Ineke ging model staan, met haar eigen cape, en ik fotografeerde haar voor het huis(je) en de moestuin voor een bijzonder schilderij. Ik schilder namelijk niet alleen een behouden Zeeuws huisje, maar vooral de wereld die daar achter schuil gaat. Stoken op kolen, koken op een hout, en kolen gestookt fornuis, het hebben van een moestuin als antwoord op onze huidige afstandelijke voedselcultuur, met pesticides, vergif en andere narigheid, en de weg terug naar eenvoud van weleer met behoud van eigentijdse luxe en verworvenheden.

Buiten schilderen in de tuin. Hier zie je alles het beste.

Het is eigenlijk een metafoor voor een ander leven dan we kennen uit het jachtige dagelijks leven in de stad. Ver weg van de televisie en dichtbij het echte leven. Het behouden huis biedt de mogelijkheid om alles wat wij koesteren om ons heen te vergaren en een van die dingen is de streekdracht. Zowel Ineke als ik zijn daar vol van. Streekdracht geeft een gezicht aan de eigen identiteit van een streek. Iets waar je echt trots op kunt zijn.

Het zijn zo van die verloren gewaande zaken, maar hier in Zeeuws Vlaanderen leeft alles nog volop. Het was, bijvoorbeeld, niet moeilijk om aan een mooi Zeeuws, Zondags, boeren kostuum te komen. 100% authentiek en hiermee kon ik lid worden van een van de vele verenigingen voor behoud van het Zeeuwse erfgoed. Voor de lol stelde ik er een foto van samen tijdens het rooien van mijn aardappelen. Geen enkele boer gaat op Zondag rooien en al helemaal niet in zijn zondagse kostuum, maar voor de foto kon dat alleen maar leuk uitpakken, en zo geschiedde. Tijdens het rooien (op Maandag) kleedde ik me snel om voor de foto, om vervolgens de klus af te maken in mijn tuin tenue.

Het schilderij ‘Het behouden huis’ gaat dus niet alleen over het redden van een echt Zeeuws huisje van de sloophamer, maar vooral over de wereld achter dit huisje dat voor menigeen verborgen blijft. Het gaat ook over mensen die zichzelf weten te redden en niet of nauwelijks afhankelijk zijn van instanties of toeleveranciers. Het gaat over het behoud van een eigen cultuur en geschiedenis. Het gaat over trots en passie voor Zeeland. Kortom, het behouden huis is veel meer dan een bewaard gebleven bouwsel.