Soms kom je wel eens iets leuks tegen bij de kringloop. In dit geval bij de Zeeuwsche Krinloopbeurs in Sint Jansteen. Een leuk schilderijtje. Speels en naïef geschilderd en toch ook met een zekere kwaliteit. De compositie is leuk, de vlotte toets spreekt me aan en ik hou wel van zo’n gekunseld werkje. Dat maakt het meteen aandoenlijk. Het werkje boeit me en gezien de aanschafprijs van 25 Euro kan ik het niet laten om het aan te kopen.
Maar wat is het? De handtekening zegt me niets. Paulette, de eigenaresse van de winkel, weet het ook niet. Dit is zo’n ‘ontdekkingen paradijs’. Hoeveel leuke ontdekkingen ik hier al niet gedaan heb weet ik niet meer maar het zijn er veel. En elke ontdekking is weer een nieuw avontuur.
De handtekening van de schilder zegt me niets. Maar het werkje op zich komt me ergens bekend voor. Even dacht ik dat het iets Zeeuws was, maar al vrij snel kwam ik er achter dat dit de Vischpoort was van Harderwijk. Vermoedelijk geschilderd door Herman Donkelaar. En dan begint de zoektocht meteen leuk te worden.
Via internet speur ik al snel veel informatie op over twee kleurrijke broers. Herman en Appie Donkelaar uit Harderwijk. De een schilderde en de ander maakte de lijstjes voor die schilderijtjes. Een soort schilderijen fabriekje in een oude werkplaats. Herman was de schilder en Appie de lijstenmaker. Maar als het nodig was schilderde Appie ook schilderijtjes om de voorraad op peil te houden.
Een Galeriehouder uit Nuspeet schrijft het volgende over hen:
H.G. Donkelaar kunstschilder
Herman Donkelaar werd geboren in Harderwijk in 1920 en overleed in 1972. Herman, schilderde op verzoek of zomaar uit inspiratie, veel botters, vispoort uit allerlei hoeken, heide met schapen, bomenlaantjes enz.
Zijn broer Appie deed meer de omlijsting van de kunstwerken. Het waren broers met een gebruiksaanwijzing op de rug. Soms ging Herman wel eens boodschappen halen maar kwam niet terug, Appie ging dan kijken waar hij bleef, ach dat was niet zo moeilijk, tegenover hun atelier was een café, van Maanen, en meestal logeerden ze dan daar overdag.
Ze woonden op de Hogeweg in een klein huisje en als de werkdag voorbij was fietsten ze achter elkaar naar huis toe. Soms liep Herman naast de fiets dan wist je dat het bezoek aan het café was uitgelopen. Later toen Herman was overleden, verhuisde Appie een paar woningen verderop richting boulevard aan de Vijhestraat en had daar een winkeltje.
Later is Appie naar een verzorgingstehuis in Nijkerk gegaan en aldaar overleden. Einde tijdperk Veluwse/Harderwijkse schilders maar voor de archieven eeuwig genoteerd.
Nu doet er zich al gelijk een probleem voor met de wijze waarop Herman Donkelaar signeert. Hier links zie je hoe hij dat deed en dat komt niet overeen met de signering op het door mij gekochte schilderijtje, terwijl de stijl van schilderen zeer beslist van deze Herman Donkelaar lijkt te zijn.
Ter vergelijk laat ik deze detail foto zien van het werkje dat ik nu in mijn bezit heb. Daar lijkt te staan: H A??— Herman Ansingh? Een tijdgenoot van de gebroeders en tevens woonachtig in Harderwijk.
Maar die signeerde als op bovenstaande detail foto. Ook zijn verhaal staat op de site van de galeriehouder uit Nuspeet.
Herman Ansingh kunstschilder
Herman Johannes Ansingh werd geboren op 20 maart 1880 in Nijmegen. Als zoon van Borcherd Johan Frederik Ansingh en Maria Cristina Cornelia Melms. Vader heeft een tabakszaak in de tamelijk deftige Boerstraat nr. 35 in Nijmegen.
Woonde en werkte in Nijmegen, Den Haag, Amsterdam, Harderwijk, Nijmegen tot 1938, Den Haag 1938-1955, daarna in Harderwijk. Leerling van de Rijksnormaalschool te Amsterdam (1901-1902) en van de Rijksacademie aldaar (1902-1905).
In 1908 verhuist hij naar Den Haag waar hij trouwt op 24-07-1912 met Jeanette Ossedrijver. Een week na het huwelijk vestigt het echtpaar zich in Harderwijk (Smeepoort A nummer 260). Schilderde, tekende en etste landschappen en vooral oude buurtjes, oude stadjes (Harderwijk). Herman Ansingh overleed in Harderwijk op 6 september 1957
Via collega’s, kunsthistorici, handelaren en veiling deskundigen kom ik steeds meer te weten over deze kleurrijke gebroeders Donkelaar uit Harderwijk. Een zeer leuke zoektocht ontspint zich. Het schilderijtje gaat steeds meer voor me betekenen en het krijgt meteen een prominente plaats in mijn woning. Wordt vervolgd.