Het is Zondag en ik geniet nu al van mijn Donkelaar aan de muur van mijn huisje. Het schilderijtje en de lijst hebben een opknapbeurt nodig en ik ga vandaag op mijn gemak bepalen hoe ik dat aan ga pakken zonder ook maar iets van dit geheel te beschadigen.
De lijst heeft een forse beschadiging die alleen gerepareerd kan worden als ik een perfecte mal heb van het ontbrekende deel van het ornament. Hoe ik die moet maken weet ik. Ook het gebruikte materiaal, waaruit de barokke versiering van de lijst bestaat (Champagnekrijt met hazenlijm) kan ik zelf aanmaken.
Het schilderijtje zelf heeft een lichte beschadiging in de verf die ik eveneens makkelijk zelf kan herstellen. Daarnaast mag het werkje gereinigd worden en mag er ook wel een nieuwe vernislaag over aangebracht worden waardoor de oorspronkelijke kleuren hen briljantie terug zullen krijgen.
Aan de achterzijde mag niets veranderd worden. Hier zie je eigenlijk twee zaken die ik bijzonder vind. Het inlijst-werk van Appie Donkelaar en het feit dat dit werkje niet op doek, maar op paneel geschilderd is. Een expert schatte de leeftijd van dit werkje op 1935-1936. Herman gebruikte toen vaker paneeltjes bij gebrek aan geld om doek te kunnen kopen. De wijze van inlijsten, met de kleine spijkertjes en het papieren plakband is gewoon een tijdsdocument wat niet aangetast mag worden. Het werkje zit nog prima in de lijst, dus is er geen reden te noemen om dit aan te tasten.
Maar ook het reinigen van het werk wordt niet zomaar botweg gedaan. Allereerst wil ik vaststellen of reiniging het werk ook echt ten goede komt. Het lijkt erop dat een heel lichte reiniging al voldoende is. Een nieuwe vernislaag, de oude is uitgewerkt en wat mat, zal de briljantie terugbrengen. Op internet vond ik nog een leuk artikeltje over het reinigen van een Donkelaar.
Bezint eer ge begint is het devies. Een goede restauratie gebeurt vooral door te begrijpen wat behouden en zichtbaar moet blijven. Dat mag tijd kosten en daarvoor zijn Zondagse overpeinzingen bij uitstek geschikt.
Intussen wordt er hout gehakt en brood gebakken voor de lunch. Het leven, hier op het Mauritsfort, is weer eens van uitstekende kwaliteit. De plantjes voor de moestuin staan in zaaibakjes te ontkiemen en te groeien en alles ademt de sfeer uit van een leven in het verleden, maar wel in het nu.
Ik denk dan automatisch aan de gebroeders Donkelaar die ongeveer net zo geleefd hebben in de jaren ’30 van de vorige eeuw. Ergens in Harderwijk. Ik weet niet waar, maar dat ga ik onderzoeken. We hebben al een bezoek aan Harderwijk op de planning staan. Dat hoort bij de zoektocht naar achtergronden bij dit leuke schilderijtje.
Overigens kom ik nu steeds meer aan de weet over Herman Donkelaar. Het raadsel met zijn afwijkende wijze van signeren is opgelost. Van een expert hoorde ik dat hij op tal van verschillende wijzen heeft gesigneerd. Deze signering past prima bij de periode van rond 1935. Toen signeerde hij met een vlotte krabbel. Het heeft niets te maken met haast of vermeende dronkenschap. Dat de gebroeders niet vies waren van een goede borrel staat wel vast, maar het wordt vaak erg overdreven, hoorde ik van die expert. Het is nu al een leuke zoektocht aan het worden. Ik kom steeds meer informatie over hen tegen en ik zie al de contouren van een prachtig verhaal. Alleen kan ik nergens foto’s vinden van de gebroeders. Die moeten er ongetwijfeld zijn. Wordt vervolgd.